Potrzebujesz konsultacji?
Omów swój problem medyczny z lekarzem i uzyskaj leczenie, E-receptę, E-zwolnienie.
Leki na menopauzę – co warto wiedzieć?
Choć menopauza jest w pełni fizjologicznym procesem, wiąże się z dużymi zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety i może sprawić, że organizm będzie potrzebował odpowiedniego wsparcia, które złagodzi pojawiające się w tym czasie objawy.
Do typowych objawów występujących w trakcie menopauzy zalicza się: uderzenia gorąca, zawroty głowy, kołatanie serca, problemy ze snem, suchość pochwy, zaburzenia nastroju, uczucie zmęczenia i uczucie niepokoju.
Na rynku są dostępne zarówno suplementy, jak i leki na receptę, które wykazują korzystny wpływ na ogólne samopoczucie psychiczne i fizyczne.
Zobacz także: Leki na alergię – bez recepty, na receptę, dla dzieci i dorosłych
Leki na menopauzę bez recepty
Preparaty na menopauzę dostępne bez recepty świetnie sprawdzą się w przypadku zapobiegania oraz łagodzenia objawów o mniejszym nasileniu. W swoim składzie mogą zawierać:
wyciąg z nasion soi - nasiona soi zawierają dużą ilość izoflawonów: genisteinę i daidzeinę, będących fitoestrogenami (fitoestrogeny mają słabsze działanie niż HTZ i efekty pojawiają się po dłuższym czasie). Mogą łagodzić uderzenia gorąca, nocną potliwość, a także regulują zaburzenia snu. Dodatkowo izoflawony sojowe działa protekcyjnie przed nadmierną utraty masy kostnej;
wyciąg z pluskwicy groniastej - za działanie farmakologiczne odpowiadają glikozydy triterpenowe oraz izoflawony, które łączą się receptorami estrogenowymi, dzięki czemu zmniejszają dolegliwości związane z menopauzą;
lignany lniane - obecne są w ziarnach lnu zwyczajnego, które potocznie jest nazywane siemieniem lnianym;
wyciąg z szyszek chmielu - substancją zawartą w szyszkach jest prenylnaryngenina, która wykazuje działanie estrogennopodobne, jednak znacznie słabsze od endogennego estrogenu. Może działać uspokajająco co pomaga wyciszyć organizm przy zaburzeniach snu i nadpobudliwości;
inne substancje: koniczyna czerwona, niepokalanek pospolity, dziurawiec zwyczajny (może wchodzić w interakcje z lekami, szczególnie antykoncepcją, lekami przeciwzakrzepowymi), maca (peruwiański żeń-szeń).
Leki na menopauzę na receptę
Menopauza jest naturalnym etapem życia kobiety, który może wiązać się z nieprzyjemnymi i uciążliwymi objawami. W przypadku, gdy są one mocno nasilone, lekarz może zalecić leki na receptę , które skutecznie złagodzą występujące dolegliwości.
Hormonalna terapia zastępcza
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) jest leczeniem polegającym na uzupełnianiu hormonów płciowych, których poziom spada w trakcie menopauzy. Jej celem jest zmniejszenie objawów menopauzy, takich jak m.in. uderzenia gorąca, nocne poty, suchość pochwy, dyskomfort przy współżyciu, bezsenność, drażliwość, spadek libido, a także zapobiegać zmniejszeniu gęstości kości (osteoporozie).
Dostępne są preparaty zawierające tylko estrogen oraz preparaty z estrogenem i progestagenem. Pierwsze z nich są stosowane u kobiet po histerektomii (nie mają macicy), natomiast preparaty dwuskładnikowe chronią endometrium przez przerostem i nowotworzeniem.
Dodatkowo, powszechnie stosowane są estrogeny dopochwowe (kremy, globulki, krążki), które mogą być wykorzystywane przy występowaniu suchości i zaniku śluzówki pochwy.
Leki niehormonalne na receptę
Nie u wszystkich pacjentek hormonalna terapia zastępcza będzie odpowiednim rozwiązaniem (np. przebyty rak piersi, zakrzepica). W takiej sytuacji lekarz może zalecić inne rozwiązanie - przepisując leki niehormonalne dostępne na receptę, których skuteczność w łagodzeniu objawów została potwierdzona w licznych badania klinicznych. Do najczęściej stosowanych leków zalicza się:
SSRI i SNRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i serotoniny-norepinefryny) - są to leki przeciwdepresyjne, które w niższych dawkach mogą skutecznie przeciwdziałać uderzeniom gorąca;
gabapentyna - pochodna GABA, która pierwotnie jest wykorzystywana w leczeniu padaczki oraz neuralgii. Dostępne badania wykazały redukcję liczby oraz nasilenia uderzeń gorąca nawet o 45–60%, porównywalnie do leków hormonalnych u niektórych kobiet;
pregabalina - ma podobne działanie jak gabapentyna, jednak charakteryzuje się wyższą biodostępnością i szybszym działaniem;
klonidyna - należy do grupy agonistów α2-adrenergicznych. Wykazuje mniejszą skuteczność w porównaniu do wyżej wymienionych leków, jednak może być alternatywą u kobiet z nadciśnieniem tętniczym.
Leki na konkretne objawy menopauzy
Nie każda kobieta doświadcza tego samego spektrum objawów pojawiających się w trakcie menopauzy. Myśląc o włączeniu leczenia warto dostosować je do dominujących dolegliwości.
Objawy | Leki/preparaty |
Uderzenia gorąca, nocne poty | -Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) |
Problemy ze snem, drażliwość, wahania nastroju | -HTZ |
Suchość pochwy, ból przy współżyciu | - Miejscowe estrogeny (kremy, globulki, krążki) |
Profilaktyka osteoporozy | - HTZ |
Obniżony nastrój, niepokój | - HTZ |
Czy leki na menopauzę mogą powodować tycie lub wspomagać odchudzanie?
Zarówno zmiany związane z menopauzą, jak i preparaty wykorzystywane w leczeniu mogą wpływać na metabolizm, apetyt czy dystrybucję tkanki tłuszczowej. Każdy lek wykazuje odmienny mechanizm działania, a sam przyrost lub utrata masy ciała może być uzależniona od indywidualnych predyspozycji.
Hormonalna terapia zastępcza sama w sobie nie ma działania prowadzącego do przyrostu masy ciała. Według niektórych dostępnych badań, sugeruje się, że estrogeny mogą nawet przeciwdziałać przyrostowi tłuszczu trzewnego, poprawiać wrażliwość insulinową i ograniczać odkładanie tłuszczu w okolicach brzucha.
Leki z grupy SSRI czy SNRI, które są wykorzystywane w leczeniu uderzeń gorąca, mogą wpływać na apetyt i metabolizm.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety - choć dla niektórych, bardzo uciążliwy. Warto pamiętać, że zgłoszenie się o pomoc, może znacząco poprawić codzienne funkcjonowanie. Warto skonsultować się z lekarzem, gdy występują następujące objawy:
silne uderzenia gorąca;
przewlekłe zmęczenie, drażliwość, spadek nastroju;
nocne poty powodujące problemy ze snem;
zaburzenia koncentracji lub pamięci;
suchość pochwy, ból podczas współżycia.
Dodatkowo konieczna jest wizyta lekarska w przypadku zaburzeń cyklu miesiączkowego (bardzo obfite lub nieregularne krwawienia, krwawienia międzymiesiączkowe, krwawienia po roku od ostatniej miesiączki).
Zobacz także: E-recepta bez konsultacji stacjonarnej – jak ją uzyskać legalnie i bezpiecznie?
Jak długo trwa menopauza?
Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety, po której przez kolejne 12 miesięcy nie pojawia się już krwawienie.
Wyróżnia się dwa okresy, które wyprzedzają pojawienie się menopauzy:
premenopauza - czas między pełną płodnością a menopauzą, podczas którego kobieta może zaobserwować u siebie zaburzenia w miesiączkowaniu, dłuższe lub krótsze krwawienia, inną objętość upławów, a niektóre cykle mogą być bezowulacyjne. Niektóre kobiety również odczuwają w tym okresie słabsze objawy wazomotoryczne, takie jak uderzenia gorąca czy nocne poty. Premenopauza średnio trwa 4-5 lat, choć u niektórych kobiet może być to nawet do 10 lat;
perimenopauza - czas, który przypada bezpośrednio przed menopauzą i rok po menopauzie. W tym okresie około 40% cykli bezowulacyjnych, miesiączki coraz bardziej nieregularne, aż do ich zaniku.
Statystycznie okres przekwitania trwa około 10 lat, choć u niektórych osób objawy mogą się utrzymywać nawet 12-14 lat. Na długość menopauzy wpływają czynniki genetyczne, styl życia, choroby przewlekłe oraz przebyte leczenie, takie jak chemioterapia czy operacje ginekologiczne.
FAQ Leki na menopauzę
Wiele objawów związanych z menopauzą ma charakter tymczasowy, a działania łagodzące należy dostosować do konkretnych objawów. U kobiet z mało dokuczliwymi objawami pomocne mogą być zmiany stylu życia obejmujące regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę, picie odpowiedniej ilości wody, a także unikanie alkoholu, kofeiny i stresu.
W przypadku bardziej dokuczliwych objawów warto skonsultować ze specjalistą, który może zaproponować włączenie hormonalnej terapii zastępczej lub niehormonalnych leków, takich jak SSRI, gabapentyna czy pregabalina.
W łagodzeniu objawów menopauzy pomocne mogą się okazać naturalne rozwiązania. Warto pić dużo wody (ok. dwa litry dziennie), ograniczyć kofeinę i alkohol, a także sięgać po napary z ziół, takich jak lipa, chmiel, rumianek czy kozłek lekarski. Pomocna jest również zdrowa dieta, bogata w warzywa owoce, białko, wapń, witaminę D, produkty pełnoziarniste i fitohormony, które można znaleźć m.in. w soi, soczewicy, lnie czy sezamie. Do posiłków warto dodawać olej tłoczony na zimno.
Regularny rytm dnia, odpowiednia ilość snu, unikanie stresu i aktywność fizyczna mogą wspomóc łagodzenie objawów menopauzy.
To, ile czasu należy czekać na efekt zależy od rodzaju leku i indywidualnej reakcji organizmu. Zazwyczaj pierwsze efekty hormonalnej terapii zastępczej można zauważyć po kilku tygodniach.